آیا تا به حال شده که بخواهید از یک قبیله بازدید کنید و ببینید چگونه زندگی می کنند؟ به چه زبانی صحبت می کنند؟ چه عقاید و باور هایی در این قبایل هنوز وجود دارد؟ قبیله ماسایی یکی از معروف ترین قبایل آفریقا است که جمعیت متمرکز و زیادی دارد و در کشور کنیاست. نارون اکوتور هر ساله تور کنیا و تور تانزانیا برگزار می کند که بازدید از قبیله ماسایی نیز جزو برنامه های تور می باشد. اگر می خواهید بدانید سبک زندگی آن ها چگونه است، چه نوع رژیم غذایی دارند و اقتصاد جامعه از چه راهی تامین می شود، با ما همراه باشید.
قبیله ماسایی
قبیله ماسایی در شرق آفریقا و در جنوب کشور کنیا و شمال تانزانیا در امتداد دره ریفت و در زمین های نیمه خشک و خشک زندگی می کند. ماسایی ها حدود نیم میلیون نفر جمیت دارند و مساحت این قبیله 160,000 کیلومتر مربع می باشد. با این حال، بسیاری از ماسایی ها سرشماری ملی را مداخله سیاسی می دانند و اغلب تعداد اعضای خانواده را برای سرشماری کنندگان اشتباه می گویند.
جامعه ماسایی از 16 بخش یا در زبان ماسایی ها از 16 ایلوشون تشکیل شده است. اکثر جمعیت ماسایی ها در کنیا زندگی می کنند و بخش کوچکتری نیز در کشور تانزانیا.
خانه ها در قبیله ماسایی
ماسایی ها در کرال زندگی می کنند که به صورت دایره ای مرتب شده اند. حصار دور کرال از خارهای اقاقیا ساخته شده است که از حمله شیرها به گله جلوگیری می کند. جالب است بدانید که زنان خانه ها را می سازند و وظیفه مردها، حصار کردن دور کرال هاست. کرال معمولا به صورت مخصوص یک خانواده بزرگ است. انگار که با فامیل های درجه یک در یک کرال زندگی کنید اما جدیداً سیستم مدیریت زمین و خانه تغییر کرده و می توانید در یک کرال ببینید که فقط یک خانواده زندگی می کند.
ماسایی ها به خانه اینکاجیجیک می گویند که گرد و به شکل نان است و از گل، چوب، علف، سرگین گاو و ادرار گاو ساخته شده است. علاوه بر ساختن خانه تامین آب، جمع آوری هیزم، دوشیدن حیوانات و پخت و پز برای خانواده نیز وظیفه زنان است. مردان جنگجو هستند و مسئول امنیت؛ در حالی که پسران مسئولیت دامداری را بر عهده دارند اما در فصل خشکسالی که شرایط کمی بحرانی می شود و می تواند اقتصاد خانواده را نابود کند، پدران نیز به همراه پسران به دام داری مشغول می شوند.
افراد پیر هم معمولا مشاور و مدیر و رئیس خانه ها هستند و هر روز صبح قبل از رفتن دام ها به چرا، پیری که رئیس خانه است، روی صندلی خود می نشیند و برنامه روزانه را برای همه اعلام می کند.
مردم ماسایی
مردم ماسایی نیمه کوچ نشین هستند و سیستم مدیریت زمین اشتراکی دارند. حرکت دام بر اساس تناوب فصلی است. برخلاف بسیاری از ادعاهایی که توسط بیگانگان، به ویژه مکتب فکری هاردینی مطرح شده است، این سیستم مدیریت زمین اشتراکی به مردم ماسایی اجازه می دهد تا از منابع به شیوه ای پایدار استفاده کنند. به طوری که هر بخش، قلمرو خود را مدیریت می کند.
اگر فصل خشک خیلی سخت شود، مرزهای بخش ها نادیده گرفته می شود و مردم تا رسیدن فصل بارانی در سراسر زمین حیوانات را چرا می کنند. طبق قرارداد سنتی زمین ماسایی، هیچکس نباید از دسترسی به منابع طبیعی مانند آب و زمین محروم شود.
زنان قبیله ماسایی
مانند اکثر زنان فقیر در کشورهای آفریقایی، اکثریت زنان قبیله ماسایی در کنیا به زندگی در فقر و ستم فرهنگی محکوم شده اند و درصد کمی از دختران ماسایی با وجود تحصیل ابتدایی رایگان در کنیا، به مدرسه می روند. دختران ماسایی در سنین 11 تا 13 سالگی ختنه می شوند و بلافاصله پس از آن با مردی که پدرشان انتخاب می کند، در ازای گاو و پول نقد ازدواج می کنند.
زنان قبیله ماسایی هرگز مجاز به طلاق نیستند، مگر در شدیدترین موارد آزار جسمی. و اصلا اجازه ندارند دوباره ازدواج کنند، حتی اگر شوهری که پدرش انتخاب کرده است، مردی میانسالی باشد که در سنین نوجوانی همسرش بمیرد. در عوض، یکی از برادران شوهرش او را صاحب می شود. به این صورت، زنان قبیله ماسایی جزو چندین همسر می شوند و فرزندان زیادی هم باید به دنیا بیاورند.
زنان قبیله ماسایی هر روز صبح زود بیدار می شوند تا شیر گاوها را بدوشند، بعد کیلومترها راه بروند تا در آب لباس‌ها را بشویند و آب بیاورند و بارهای سنگین هیزم را به خانه حمل کنند. زنان در قبیله ماسایی با شرایط سخت جسمی زندگی می کنند و امید به زندگی در آنها ۴۵ سال است.
شرایط زندگی دختران و زنان قبیله ماسایی
شرایط زندگی دختران و زنان قبیله ماسایی، به معیارهای مختلفی بستگی دارد که تقریبا باعث می شود که آنان نتوانند از شرایط فرهنگی جامعه خود متفاوت باشند. این شرایط عبارتند از:
- مشوق های اقتصادی برای ازدواج زودهنگام، مانند احشام و جهیزیه نقدی
- اعتقاد قبیله ماسایی به این که خانواده از تربیت دختر سودی نمی برد، زیرا دختر بعد از ازدواج، عضوی از خانواده شوهرش می شود و از مزایای آن بهره مند خواهد شد.
- فشار خانواده و همسالان برای ازدواج زودهنگام، زیرا زنان قبیله ماسایی با تعداد فرزندانشان ارزش گذاری می شوند.
- مدارس از قبیله ماسایی دور هستند و برای یک دختر کودک، طی کردن این مسافت به تنهایی بسیار دشوار است که رغبت دختران را برای رفتن به مدرسه از بین می برد.
اقتصاد ماسایی ها
دام هایی مانند گاو، بز و گوسفند منبع درآمد اصلی ماسایی ها هستند. علاوه بر این، دام ها به عنوان یک ابزار اجتماعی عمل می کنند و در معاملات کالا به کالا نیز نقش دارد. دام ها با سایر دام ها، نقدی یا محصولات دامی مانند شیر و … معامله می شوند. افراد، خانواده‌ها و قبیله‌ها از طریق دادن یا مبادله گاو روابط نزدیک برقرار می کنند. یک دعای ماسایی هست که ترجمه انگلیسی این دعا به این صورت است: «خداوند به ما گاو و بچه بدهد.» گاو و بچه مهمترین جنبه قبیله ماسایی هستند.
تجارت قبیله ماسایی در شهرهای دیگر کنیا
اقتصاد قبیله ماسایی به طور فزاینده ای به اقتصاد بازار وابسته است. محصولات دامی برای خرید مهره، پوشاک و غلات به گروه های دیگر در کنیا فروخته می شود. هزینه تحصیل فرزندان با فروختن گاوها و بزها تامین می شود. حتی ممکن است زنان و مردان جوان ماسایی را در شهرهای بزرگ کنیا ببینید نه تنها گاو و بز خود را می فروشند، بلکه مشاهده می کنید که مهره، تلفن همراه، زغال سنگ و غلات معامله می کنند.
خون جزو رژیم غذایی مردم ماسایی!
به طور سنتی، ماسایی ها برای تامین پروتئین و نیازهای کالری خود به گوشت و شیر متکی هستند و شاید باور نکنید که خون گاو، یکی دیگر از تامین کننده های پروتئین در ماسایی است. مردم در مناسبت های خاصی خون می نوشند! به خصوص به شخص ختنه شده، زنی که زایمان کرده است و خیلی از بیماران خون داده می شود. همچنین افرادی که الکل می نوشند، از خون برای رفع مسمومیت و خماری استفاده می کنند. طبق عقاید مردم ماسایی خون بسیار غنی از پروتئین است و برای سیستم ایمنی بدن مفید می باشد اما استفاده از آن در رژیم غذایی به دلیل کاهش تعداد دام کم شده است.
همچنین ماسایی‌ها به مواد غذایی تولید شده در مناطق دیگر مانند آرد ذرت، برنج، سیب‌زمینی و کلم رو آورده اند و هر روز این نیاز و وابستگی به این رژیم غذایی بیشتر می شود. پس ماسایی ها مجبور شدند که کشاورزی کنند و مردم از این اجبار و نیاز به کشاورزی ناراضی هستند. چون آن ها معتقدند که کشت و زراعت در زمین یک جنایت علیه طبیعت است. زیرا بعد از کشاورزی دیگر برای چرای حیوانات مناسب نخواهد بود.
جاذبه های گردشگری قبیله ماسایی
بهترین جاذبه های گردشگری کنیا در منطقه ماسایی قرار دارند. از جمله ذخیره گاه ماسای مارا که از محبوب ترین پارک های ملی کنیا است، ذخیره گاه سرنگتی، نگورونگورو، آمبوسلی و تارانگیره. این ذخیره گاه ها در حال حاضر به عنوان مناطق حفاظت شده در نظر گرفته می شود که برای حفاظت از جانوران، تماشای حیات وحش و گردشگری در نظر گرفته شده است و مردم ماسایی اجازه دسترسی به منابع آبی و مراتع این ذخیره گاه ها را ندارند. نارون اکوتور هر ساله تور کنیا و تور تانزانیا برگزار می کند و از قبیله ماسایی و جاذبه های گردشگری آن ها دیدن می شود.
منابع: MaasaiWilderness
